Spory między spadkobiercami są bardzo powszechne. Problemy dotyczą szczególnie tych sytuacji, gdy kilka osób jednocześnie zyskuje prawo do nieruchomości lub innych dobór pozostawionych przez zmarłego. Konflikt może dotyczyć sposobu zarządzania wspólnym majątkiem lub wizji jego podziału. Zdarzają się sytuacje, gdy jeden spadkobierca blokuje możliwość korzystania z nieruchomości lub nie chce partycypować w ponoszeniu kosztów jej utrzymania. Jak skutecznie walczyć o swoje prawa w sporach o dziedziczenie?
Co zrobić, gdy spadkobiercy nie mogą się ze sobą porozumieć?
Brak porozumienia między spadkobiercami może wynikać z wielu przyczyn. Bardzo często krewni mieszkają w różnych częściach kraju lub za granicą i nie mają ze sobą zbyt dobrego kontaktu. Sprawdź, jakie kroki możesz podjąć, by doprowadzić do korzystnego dla siebie rozstrzygnięcia.
1. Mediacje
Zanim złożysz pozew do sądu, rozważ udział w mediacjach. Mediator to osoba bezstronna, która bardzo dobrze zna przepisy prawa. W trakcie mediacji zostaną przeprowadzone rozmowy ze wszystkimi stronami.
Mediator pomoże każdej ze stron ustalić swoje cele i będzie aktywnie działał na rzecz wypracowania korzystnego dla wszystkich porozumienia. Jest to dobry sposób na uniknięcie długotrwałego procesu sądowego. Warunkiem rozpoczęcia mediacji jest dobrowolny udział w niej wszystkich spadkobierców.
Mediację można podjąć również na etapie trwania postępowania sądowego. Jeśli nie uda się doprowadzić do ugody, postępowanie będzie kontynuowane.
2. Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku lub notarialny akt poświadczenia dziedziczenia
Podział spadku jest możliwy tylko wtedy, gdy spadkobiercy potwierdzają swoje prawa do nieruchomości lub innego składnika majątku, poprzez postępowanie sądowe o stwierdzenie nabycia spadku lub notarialny akt poświadczenia dziedziczenia.
Stwierdzenie nabycia spadku jest niezbędne, aby potwierdzić prawo do dziedziczenia danej osoby oraz jej ułamkowy udział w majątku, ale nie określa, która konkretnie część spadku przynależy do danego spadkobiercy.
3. Podział spadku
Dział spadku może być dokonywany przed sądem lub przez notariusza. Z tej opcji najczęściej korzystają spadkobiercy, którzy z różnych przyczyn nie mogą się między sobą dogadać.
Podział spadku uwzględnia cały majątek, który pozostał po zmarłym. Są to nie tylko nieruchomości, ale także różne wartościowe przedmioty. Postępowanie sądowe może zostać wszczęte na wniosek jednego ze spadkobierców. Należy w nim wskazać, jaki podział jest dla danej osoby satysfakcjonujący. Pozostali spadkobiercy będą mogli wyrazić swoje zdanie na ten temat, a o tym, jak będzie wyglądał ostateczny podział, rozstrzygnie sąd.
4. Spłata spadku
Sąd może przyznać nieruchomość bądź inne składowe spadku w całości jednemu spadkobiercy, pod warunkiem że wyrazi na to zgodę i ma możliwość spłacenia pozostałych spadkobierców. W takim wypadku mogą oni domagać się spłaty całej kwoty udziału lub dopłaty, jeśli otrzymali już inne składniki majątku po zmarłym, które są warte mniej niż ich udziały spadkowe.
Termin i sposób spłaty wyznacza sąd. W szczególnych przypadkach spłatę można rozłożyć na raty, przy czym ostateczny termin uregulowania należności nie może przekroczyć 10 lat.
5. Licytacja majątku
Może się zdarzyć, że żaden ze spadkobierców nie będzie w stanie spłacić pozostałych osób. Wówczas sąd może podjąć decyzję o zlicytowaniu nieruchomości bądź innych składowych spadku na aukcji komorniczej. Minusem tego rozwiązania jest fakt, że nieruchomość może zostać sprzedana za znacznie mniejszą kwotę, a spadkobiercy zostaną obciążeni kosztami przeprowadzenia licytacji.
6. Sprzedaż udziału w spadku
Postępowania sądowe w sprawach spadkowych mogą trwać latami. Jeśli chcesz tego uniknąć i masz taką możliwość, rozważ sprzedaż udziału w spadku innemu spadkobiercy. W takiej sytuacji wszystkie prawa i obowiązki przejdą na inną osobę. Umowa między Tobą a drugim spadkobiercą powinna przybrać formę aktu notarialnego. Aby to zrobić, nie potrzebujesz zgody pozostałych spadkobierców.
7. Ugoda
Do ugody może dojść na każdym etapie postępowania sądowego. Warto ją rozważyć, ponieważ często to właśnie ugoda jest dla spadkobierców najkorzystniejszym rozwiązaniem pod względem finansowym.
Jak zabezpieczyć majątek spadkowy?
Sprawy spadkowe budzą wiele emocji. Jeśli jeden ze spadkobierców przywłaszczył sobie część spadku lub istnieją obawy, że taka sytuacja może mieć miejsce, złóż w sądzie wniosek o zabezpieczenie spadku.
Wniosek o zabezpieczenie może złożyć każda osoba, która udowodni, że ma prawo do majątku zmarłego. Zabezpieczenie spadku ma na celu tymczasowe uregulowanie stanu spadku. Sąd w ramach tej procedury ma kilka dostępnych rozwiązań. Może:
- zabezpieczyć składniki masy spadkowej w depozycie,
- ustanowić nadzór nad majątkiem ruchomym i nieruchomym
- ustanowić zarząd tymczasowy.
W ramach zabezpieczenia spadku komornik może też dokonać spisu inwentarza. Koszty związane z tymi działaniami ponosi wnioskodawca.
Komu należy się zachowek?
Zachowek należy się dzieciom zmarłego, jego rodzicom, współmałżonkowi, wnukom lub prawnukom, jeżeli testament nie uwzględnia ich jako spadkobierców. W takiej sytuacji warto wnieść pozew o zachowek i jednocześnie złożyć też wniosek o zabezpieczenie spadku.
Sprawy spadkowe potrafią być bardzo skomplikowane i długotrwałe. Jeśli chcesz mieć pewność, że uzyskasz należną Ci część spadku, skorzystaj z pomocy Kancelarii Adwokackiej Dariusza Lubińskiego. Nasi prawnicy mają doskonałe rozeznanie w prawie spadkowym i duże doświadczenie w prowadzeniu tego typu spraw. Zapraszamy do kontaktu!