Rozdzielność majątkowa pozwala na ustanowienie całkowitej odrębności majątków małżonków. W wielu sytuacjach takie rozwiązanie może być bardzo korzystne. Jednak warto mieć świadomość, że nie jest ono pozbawione wad. Sprawdź, jakie konsekwencje prawne niesie ze sobą podpisanie intercyzy przed lub w trakcie trwania małżeństwa.

Na czym polega rozdzielność majątkowa?

Z chwilą zawarcia związku małżeńskiego powstaje wspólność majątkowa małżeńska. Mąż i żona razem budują swój majątek, z którego mogą korzystać na takich samych zasadach. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy małżonkowie przed ślubem lub po ślubie podpiszą umowę notarialną o rozdzielność majątkową. Zgodnie z art. 47 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

• 1. Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.
• 2. Umowa majątkowa małżeńska może być zmieniona albo rozwiązana. W razie jej rozwiązania w czasie trwania małżeństwa, powstaje między małżonkami wspólność ustawowa, chyba że strony postanowiły inaczej.

Rozdzielność majątkowa polega na tym, że każdy z małżonków dysponuje swoim własnym, prywatnym majątkiem i tym samym wyklucza istnienie majątku wspólnego. Małżonkowie zachowują pełną niezależność w zarządzaniu swoim majątkiem osobistym, a wszystkie przedmioty nabywane przez nich w trakcie małżeństwa muszą mieć jasno określony udział.

Do ustanowienia rozdzielności majątkowej w formie umowy konieczne jest osiągnięcie konsensusu przez obojga małżonków. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy sąd podejmuje decyzję o wprowadzeniu rozdzielności majątkowej z powodu ważnych okoliczności, takich jak trwały rozpad pożycia małżeńskiego, nieodpowiedzialne zarządzanie wspólnym majątkiem lub sytuacja zagrażająca interesom rodziny.

Wady rozdzielności majątkowej

Rozdzielność majątkowa może być dobrym rozwiązaniem, gdy jeden z małżonków prowadzi firmę, małżonkowie mają odmienne podejście do finansów lub różne zobowiązania kredytowe. Jednak warto sobie zdawać sprawę, że rozdzielność majątkowa wiąże się również z utratą pewnych przywilejów.

Brak możliwości wspólnego rozliczenia podatków

Ustanowienie rozdzielności majątkowej powoduje, że małżonkowie tracą możliwość wspólnego rozliczania podatków dochodowych. Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), prawo do preferencyjnego wspólnego rozliczenia przysługuje wyłącznie małżonkom pozostającym w ustroju wspólności majątkowej. Brak tej wspólności oznacza, że każdy z małżonków jest zobowiązany do samodzielnego składania deklaracji podatkowej, co może w praktyce skutkować mniej korzystnym obciążeniem podatkowym, szczególnie w sytuacjach, gdy istnieje duża dysproporcja dochodów między małżonkami.

Mniejsza zdolność kredytowa

Banki, oceniając zdolność kredytową, biorą pod uwagę łączny dochód i zobowiązania obojga małżonków. Przy rozdzielności majątkowej małżonkowie nie mogą zaciągać wspólnych kredytów i pożyczek. Każdy z nich jest oceniany indywidualnie, co w praktyce oznacza, że osoba o niższych dochodach może mieć ograniczoną możliwość zaciągnięcia zobowiązania finansowego. Dodatkowo brak wspólnej odpowiedzialności za spłatę kredytu często skłania banki do nałożenia surowszych warunków spłaty lub odrzucenia wniosku kredytowego.

Brak prawa do wspólnego majątku po rozwodzie

Najważniejszą konsekwencją rozdzielności majątkowej jest brak wspólnego majątku. Z tego powodu przy rozwodzie małżonkom nie przysługuje prawo do podziału majątku wspólnego, ponieważ taki majątek nie istnieje. Każdy z małżonków zachowuje wyłączne prawo do zarządzania i dysponowania swoim majątkiem, nabytym zarówno przed, jak i w trakcie trwania małżeństwa. W przypadku istnienia wspólnych długów każda ze stron ponosi odpowiedzialność za swoje zobowiązania indywidualnie.

Problemy z ustaleniem, kto jest właścicielem poszczególnych składników majątku

Przy rozdzielności majątkowej problematyczne może być ustalenie, kto jest właścicielem poszczególnych składników majątku, szczególnie w sytuacji, gdy ruchomości i nieruchomości były kupowane przez obojga małżonków. Zgodnie z zasadą rozdzielności majątkowej, każdy z małżonków jest wyłącznie właścicielem swojego majątku, jednakże w praktyce może dojść do trudności w określeniu, czy dany składnik majątku stanowi część majątku osobistego, czy też został nabyty w wyniku wspólnych działań.

Często takie kwestie sporne pojawiają się w kontekście zakupu nieruchomości, pojazdów lub innych wartościowych przedmiotów. Wówczas konieczne może być przeprowadzenie postępowania dowodowego w celu wykazania źródła pochodzenia środków oraz intencji stron w odniesieniu do nabycia danego składnika majątku. W takiej sytuacji warto skorzystać ze wsparcia doświadczonych prawników z naszej kancelarii. Dzięki fachowej pomocy prawnej możliwe jest precyzyjne rozstrzyganie sporów majątkowych i zapewnienie ochrony interesów obu stron w procesie podziału majątku.

Brak ochrony przed długami małżonka

Ustalenie rozdzielności majątkowej często ma na celu zabezpieczenie danej osoby przed ponoszeniem odpowiedzialności za długi współmałżonka. Choć rozdzielność majątkowa faktycznie chroni przed wspólną odpowiedzialnością za długi, to jednak nie pozwala uniknąć wszystkich konsekwencji zadłużenia, szczególnie jeśli dług został zaciągnięty w związku z działalnością gospodarczą lub osobistymi zobowiązaniami małżonka.

W przypadku rozdzielności majątkowej małżonek ma obowiązek poinformować drugą stronę umowy, np. bank o braku wspólnego majątku. W innym wypadku współmałżonek może ponosić odpowiedzialność za zobowiązania zaciągnięte przez drugiego małżonka, nawet jeśli ten nie był świadomy ich istnienia.

Rozdzielność majątkowa – kiedy warto skonsultować się z prawnikiem?

Rozdzielność majątkowa niesie ze sobą wiele istotnych konsekwencji, które wpływają na sytuację finansową małżonków. Pełne rozumienie wad i zalet tego rozwiązania jest kluczowe, aby móc podjąć najkorzystniejszą w danej sytuacji decyzję.

Kancelaria Adwokacka Dariusza Lubińskiego to miejsce, gdzie otrzymasz kompleksowe wsparcie w zakresie prawa rodzinnego, w tym również w sprawach dotyczących rozdzielności majątkowej. Nasi adwokaci pomogą Ci zrozumieć konsekwencje prawne i finansowe takiego rozwiązania, a także doradzą, jak sporządzić umowę, która będzie chronić Twoje interesy.