Umowy gospodarcze, określane również mianem umów handlowych, dzielimy na umowy zawierane między dwoma firmami (dwustronne gospodarcze) oraz między firmą a klientem indywidualnym (jednostronne gospodarcze). Prawidłowo sformułowana umowa pozwala dobrze zabezpieczyć interesy firmy na wypadek wystąpienia ewentualnych roszczeń. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, jak zawierać umowy korzystne dla Twojej firmy!
Umowy gospodarcze – nieodłączny element prowadzenia biznesu
W obrocie gospodarczym nieustannie zawierane są umowy między firmami, instytucjami państwowymi, indywidualnymi klientami i osobami prywatnymi. Sporządzenie umowy, która spełnia wszystkie niezbędne wymogi formalne i zabezpiecza interesu obu stron, wymaga bardzo dobrej znajomości prawa. Każdy, nawet z pozoru niewielki błąd, może powodować problemy z egzekwowaniem roszczeń.
Polskie prawo w przepisach Kodeksu Cywilnego wyróżnia umowy o ściśle określonym schemacie, są to tzw. umowy nazwane, do których zaliczamy między innymi:
- umowę sprzedaży,
- umowę najmu,
- umowę darowizny,
- umowę zlecenie,
- umowę o dzieło.
Drugą kategorię umów stanowią umowy nienazwane. Mówi o nich Art. 353¹ kodeksu cywilnego:
„Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego”.
Umowy nienazwane mogą być formułowane w swobodny sposób, pod warunkiem że uwzględniają ogólne zasady prawa cywilnego.
Tryby zawarcia umowy w obrocie gospodarczym
Umowy gospodarcze mogą być zawarte w trybie ofertowym, aukcji i przetargu lub w wyniku negocjacji. Najczęściej firmy stosują tryb ofertowy. Wybór trybu jest uzależniony od charakteru umowy, relacji między stronami umowy oraz potrzeby wpływu na jej treść.
Tryb ofertowy
W trybie ofertowym jedna ze stron składa ofertę na określonych warunkach, a druga ją akceptuje, zgadza się na zawarcie umowy pod warunkiem wprowadzenia w niej zmian lub ją odrzuca.
Ofertę stanowi oświadczenie oferenta, w którym określone zostają istotne postanowienia umowy. Jeśli oblat, czyli osoba przyjmująca ofertę, zgodzi się zaakceptować ją po wprowadzeniu modyfikacji, oferent musi przygotować nową treść umowy, która uwzględnia modyfikację i tym samym wymaga odrębnej akceptacji.
W niektórych przypadkach nieistotne zmiany w treści umowy mogą zostać uznane za przyjęcie oferty. Zależy to jednak od stosunków między firmami. Aby uniknąć nieporozumień co do istotności wprowadzonych zmian, firma może zastrzec, że każda zmiana w umowie wymaga akceptacji drugiej strony.
Decydując się na tryb ofertowy, warto również pamiętać o:
- Nieodwołalności oferty – złożona oferta ma charakter nieodwołalny, co oznacza, że jej przyjęcie jest równoznaczne z zawarciem umowy. Ofertę można odwołać tylko w niektórych, ściśle określonych przez prawo sytuacjach.
- Milczenie przedsiębiorcy – gdy adresat oferty milczy, przyjmuje się, że nie wyraża zgody na zawarcie umowy. Jednak jeżeli adresat pozostaje w stałych stosunkach gospodarczych z oferentem, wówczas brak niezwłocznej odpowiedzi uznaje się za przyjęcie oferty.
Tryb negocjacji
Innym sposobem na skuteczne zawarcie umowy gospodarczej jest tryb negocjacji. Negocjacje polegają na składaniu wzajemnych propozycji do momentu, aż uda się wypracować wspólne stanowisko. Rozmowy mogą trwać bardzo długo. Ich zaletą jest fakt, że obie strony mają większy wpływ na treść umowy.
Dokumentację związaną z negocjacjami należy przechowywać, ponieważ w przypadku ewentualnego sporu może być bardzo przydatna przy ustalaniu faktycznej woli stron. Co więcej, ważne jest, aby przed przystąpieniem do negocjacji zawrzeć dodatkową umowę o zachowaniu poufności. W ten sposób firma zabezpieczy się przed ujawnieniem informacji na temat finansów, technologii lub innych zasobów firmy, które zostały przekazane drugiej firmie w trakcie negocjacji.
Tryb aukcji i przetargu
Zgodnie z art. 701 §1 kodeksu cywilnego umowa może być zawarta w drodze aukcji lub przetargu. Są to sposoby zawarcia umowy gospodarczej, które polegają na składaniu ofert w ramach określonej procedury. Aukcje i przetargi są wcześniej ogłaszane. Należy określić ich czas, miejsce, przedmiot, warunki lub sposób udostępnienia warunków.
Od chwili udostępnienia warunków organizator jest zobowiązany postępować zgodnie z postanowieniami. Oferta złożona zgodnie z wyznaczoną procedurą jest wiążąca do momentu, aż inny uczestnik złoży korzystniejszą ofertę. Sposób wyboru najkorzystniejszej oferty powinien zostać szczegółowo opisany w warunkach aukcji lub przetargu.
Egzekwowanie umów gospodarczych
Prawidłowo przygotowana umowa gospodarcza będzie stanowiła podstawę do egzekwowania roszczeń, gdy druga strona umowy nie będzie w stanie należycie wywiązać się z przyjętych przez siebie zobowiązań. Dlatego bardzo ważne jest właściwe zabezpieczenie treści umowy. Zabezpieczenia dzielimy na osobowe i rzeczowe.
- Zabezpieczenia osobowe to kary umowne, poręczenie, gwarancja bankowa lub dobrowolne poddanie się egzekucji.
- Zabezpieczeniem rzeczowym najczęściej jest zastaw lub hipoteka. Strony zawierając umowę, wybierają rodzaj zabezpieczenia, który powinien być uzależniony od charakteru i przedmiotu umowy, jego wartości, czasu trwania kontraktu oraz możliwości finansowych partnera biznesowego.
Profesjonalna pomoc w zakresie sporządzania i egzekwowania umów gospodarczych
Od profesjonalnie przygotowanej umowy gospodarczej może zależeć przyszłość Twojej firmy. Dlatego takie zadanie warto zlecić ekspertom z Kancelarii Adwokackiej Dariusza Lubińskiego. W naszej kancelarii uzyskasz kompleksową pomoc w zakresie:
- przygotowania listów intencyjnych,
- opracowania umów przedwstępnych,
- analizy zawartych umów,
- zawierania, zmiany, negocjowania, rozwiązywania, czy odstąpienia od umowy.
- reprezentacji w sporach przed Sądami i urzędami.
Nasi specjaliści zadbają o to, aby interesy Twojej firmy było odpowiednio zabezpieczone. Zadzwoń do nas lub napisz wiadomość, aby uzyskać szczegółowe informacje na temat naszych usług. Zapraszamy!