Wygaśnięcie długu z powodu przedawnienia to jedyny legalny sposób na uniknięcie spłaty zaległego zobowiązania. Jeśli przepis szczególny nie stanowi inaczej, podstawowy termin przedawnienia długu wynosi 6 lat. Jednak wiele roszczeń ulega przedawnieniu dużo szybciej. Dłużnik może też zrzec się zarzutu przedawnienia. Sprawdź, jakie roszczenia mogą ulec przedawnieniu i co w takiej sytuacji może zrobić wierzyciel.

Przedawnienia roszczeń – co warto wiedzieć?

Zgodnie z polskim prawem wierzyciel ma prawo domagać się zapłaty swojej należności. Nie oznacza to jednak, że może to robić w nieskończoność. Podstawowy termin przedawnienia w Polsce wynosi 6 lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe i roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej 3 lata. Koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku, wyjątek stanowi sytuacja, gdy termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.

Przedawnienia nie można cofnąć. Terminy określone przez ustawodawcę są stałe, co oznacza, że nie mogą być skracane ani przedłużane. Bieg wydarzenia zaczyna się w dniu, od którego wierzyciel mógł domagać się jego wykonania.

Kiedy przerywa się bieg przedawnienia roszczenia?

Skuteczne wniesienie pozwu zgodnie z art. 123 §1 pkt. 1 kodeksu cywilnego przerywa bieg przedawnienia. Wniesienie pozwu stanowi co do zasady czynność dokonaną przed sądem, której celem jest dochodzenie roszczenia.

Poza pozwem sądowym bieg przedawnienia może też przerwać wezwanie do mediacji oraz częściowe lub całkowite uznanie długu przez dłużnika. Może ono nastąpić poprzez dokonanie czynności prawnej wskazującej na uznawanie istnienia zobowiązania. Będzie to na przykład częściowa spłata długu lub zaoferowanie zabezpieczenia długu.

Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo. Jednak, aby tak się stało, postępowanie wszczęte w sprawie dochodzenia, ustalenia, zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia musi zostać zakończone.

Jakie roszczenia mogą się przedawnić?

Przedawnieniu ulegają wyłącznie roszczenia majątkowe, czyli roszczenia, których wartość można wyrazić w pieniądzu. Nie zawsze okres ten wynosi 6 lat. Inne możliwe terminy to: 6 miesięcy, 1 rok, 2 lata, 3 lata i 5 lat.

Po 6 miesiącach przedawniają się między innymi:

• roszczenie sprzedawcy o naprawienie szkody w związku z wadą rzeczy sprzedanej,
• roszczenie biorącego pożyczkę o wydanie przedmiotu pożyczki,
• roszczenia o naprawienie szkody wynikłej z utraty lub uszkodzenia rzeczy wniesionych do hotelu.

Po 1 roku przedawnieniu ulegają:

• roszczenia z umowy przedwstępnej,
• roszczenia z umowy przewozu osób,
• roszczenia zastawcy przeciwko zastawnikowi o naprawienie szkody z powodu pogorszenia rzeczy.

Po 2 latach przedawnieniu ulegają:

• roszczenia rzemieślników z tytułu sprzedaży,
• roszczenia z umowy o dzieło,
• roszczenia powstałe w zakresie działalności przedsiębiorstw hotelowych lub gastronomicznych przysługujące wobec osób, które korzystają z tego rodzaju usług.

Po 3 latach przedawnieniu ulegają:

• roszczenia z tytułu kredytu, pożyczki, karty kredytowej i usług telekomunikacyjnych,
• roszczenia z umowy ubezpieczenia,
• roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym.

Po 5 latach przedawnieniu ulegają:

• roszczenia z tytułu zapisu,
• roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku,
• roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń.

Jakie roszczenia nie ulegają przedawnieniu?

Niektóre roszczenia majątkowe nie ulegają przedawnieniu. Są to na przykład:

• roszczenia o zniesienie współwłasności rzeczy,
• roszczenia wydobywcze (windykacyjne) wynikające z prawa własności nieruchomości,
• dług wobec Funduszu Alimentacyjnego,
• roszczenia o zaprzestanie naruszeń wynikające z prawa własności nieruchomości,
• roszczenia o naprawienie szkody jądrowej na osobie.

Czy można zawiesić termin przedawnienia?

Bieg przedawnienia może się nie rozpocząć, a rozpoczęty może ulec zawieszeniu. Taka sytuacja dotyczy między innymi:

• roszczeń, które występują pomiędzy dziećmi i ich rodzicami – podczas trwania władzy rodzicielskiej,
• roszczeń przysługujących osobom, które nie mają pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko osobom, które sprawują nad nimi opiekę lub kuratelę – podczas trwania opieki lub kurateli,
• roszczeń, które przysługują jednemu małżonkowi, przeciwko drugiemu – przez cały czas trwania małżeństwa,
• sytuacji, gdy z powodu siły wyższej uprawniony nie może dochodzić roszczeń przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw danego rodzaju – przez cały czas trwania przeszkody.

Jakie działania można podjąć przed upływem biegu przedawnienia?

Przedawnienie zobowiązania powoduje, że wierzyciel ma ograniczone możliwości dochodzenia swoich roszczeń przed sądem. Zobowiązanie nie przestaje istnieć, jednak dłużnik uwalnia się z od odpowiedzialności za dług, a wierzyciel nie może już dochodzić przymusowej realizacji zobowiązania.

Wierzyciel może podjąć pewne kroki, aby nie dopuścić do takiej sytuacji. W tym celu musi doprowadzić do przerwania biegu przedawnienia. Można to zrobić poprzez:

• wezwanie do ugody,
• wytoczenie powództwa,
• rozpoczęcie egzekucji,
• uznanie długu przez dłużnika, czyli zachowanie potwierdzające, że dłużnik wie o istnieniu zadłużenia.

Skuteczne egzekwowanie należności od dłużnika wymaga bardzo dobrej znajomości prawa oraz skrupulatnego pilnowania terminów. Jeśli chcesz mieć pewność, że wyczerpałeś wszystkie dostępne możliwości, aby odzyskać dług, skorzystaj z usług naszej kancelarii. Prawnicy z Kancelarii Adwokackiej Dariusza Lubińskiego szybko przeanalizują Twoją sprawę i stworzą skuteczny plan działania. Dzięki nam Twoja szansa na odzyskanie należności znacząco wzrośnie. Serdecznie zapraszamy do kontaktu!