Dla wielu osób jedną z najtrudniejszych kwestii do rozstrzygnięcia w trakcie rozwodu jest podział majątku oraz związana z nim spłata kredytu hipotecznego, który bardzo często jest zaciągany w trakcie trwania małżeństwa jako wspólne zobowiązanie.

Przeczytaj artykuł i dowiedz się, jakie są opcje podziału kredytu hipotecznego po rozwodzie.

Mieszkanie na kredyt a rozwód – podstawowe zagadnienia

W Polsce małżeństwa najczęściej mają wspólnotę majątkową, co oznacza, że od momentu ślubu wszystkie przedmioty nabywane przez każde z małżonków są zaliczane do ich majątku wspólnego. Dotyczy to również zobowiązań w postaci kredytów i pożyczek.

Wyjątek stanowi sytuacja, w której małżonkowie zdecydowali się na rozdzielność majątkową i podpisali intercyzę przed zaciągnięciem zobowiązania finansowego. Kredyt hipoteczny nie będzie się wliczał do wspólnoty majątkowej także wtedy, gdy umowa została zawarta wyłącznie przez jednego z małżonków przed ślubem, ponieważ do wspólnego majątku wliczają się wyłącznie przedmioty nabyte w trakcie trwania małżeństwa przy założeniu, że małżonkowie nie mają rozdzielności majątkowej.

Jednak jeśli współmałżonek spłacał raty kredytu hipotecznego, który został zaciągnięty przez drugiego współmałżonka przed ślubem, to po rozwodzie może starać się o zwrot tych pieniędzy. Jest to możliwe, ponieważ art. 45 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, że każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty.

Zniesienie wspólnoty majątkowej

W momencie rozwodu wspólność majątkowa zostaje zniesiona. Tym samym wszystkie przedmioty zgromadzone przez małżonków trzeba odpowiednio podzielić i rozdysponować. Nie jest to jednak równoznaczne z podziałem zobowiązań finansowych. Dla banku stan cywilny klientów nie ma żadnego znaczenia, ponieważ nadal widnieją oni jako dłużnicy. Dlatego z punktu widzenia interesu obojga małżonków niezwykle ważne jest, aby w trakcie rozwodu obie strony dogadały się w tej kwestii i ustaliły kto oraz na jakich zasadach będzie spłacał zadłużenie.

Rozwód a kredyt hipoteczny – co mówi na ten temat Kodeks cywilny?

Art. 392 Kodeksu cywilnego stanowi, że:

Jeżeli osoba trzecia zobowiązała się przez umowę z dłużnikiem zwolnić go od obowiązku świadczenia, jest ona odpowiedzialna względem dłużnika za to, że wierzyciel nie będzie od niego żądał spełnienia świadczenia.

W praktyce oznacza to, że po rozwodzie kredyt hipoteczny może przejąć jedna ze stron. Aby tak się stało, małżonkowie muszą zawrzeć porozumienie o przejęciu kredytu przez jednego z nich. Zgodę na przeniesienie zobowiązania musi wyrazić bank.

Istnieje też inne rozwiązanie tej sytuacji. Zgodnie z Art. 519 Kodeksu cywilnego:

• 1. Osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony (przejęcie długu).
• 2. Przejęcie długu może nastąpić:

1) przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika; oświadczenie dłużnika może być złożone którejkolwiek ze stron;

2) przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela; oświadczenie wierzyciela może być złożone którejkolwiek ze stron; jest ono bezskuteczne, jeżeli wierzyciel nie wiedział, że osoba przejmująca dług jest niewypłacalna.

To rozwiązanie można zastosować, aby przenieść zobowiązania na inną osobę, np. nowego partnera jednego z małżonków lub członka rodziny. Nowy kredytobiorca musi wykazać, że ma odpowiednią zdolność kredytową.

Jak można podzielić kredyt hipoteczny po rozwodzie?

Choć przeniesienie całego zobowiązania na jednego z małżonków wydaje się opcją najbardziej wygodną, to jednak w praktyce nie zawsze jest to możliwe. Jeśli małżonek nie ma odpowiedniej zdolności kredytowej, aby podjąć się spłaty zobowiązania, bank nie zgodzi się na takie rozwiązanie. W takim wypadku trzeba dobrze się zastanowić, jaki podział będzie dla małżonków najkorzystniejszy. Dostępne możliwości to między innymi:

• wspólne spłacanie zobowiązania,
• sprzedaż nieruchomości i całkowita spłata kredytu,
• wynajmowanie nieruchomości i opłacanie rat z czynszu,
• jeden z małżonków spłaca swoją część zobowiązania i pozostawia nieruchomość oraz resztę długu do spłaty drugiemu.

W każdym z powyższych rozwiązań kluczowa jest dobra wola i współpraca między małżonkami. Jednocześnie to ważne, aby sporządzić umowę, która będzie zawierała wszystkie niezbędne informacje na temat podziału zobowiązania i dobrze zabezpieczy interesy obu stron. Należy także dopilnować, aby w księdze wieczystej pojawiły się aktualne wpisy dotyczące prawa własności i hipoteki.

Przepisanie kredytu hipotecznego po rozwodzie a zdolność kredytowa

Przepisanie kredytu hipotecznego na jednego z małżonków to najwygodniejsze rozwiązanie, które pozwala na uniknięcie wielu nieporozumień w przyszłości. Jednak, aby do tego doszło, bank musi ponownie oszacować zdolność kredytową osoby, na którą ma zostać przepisane zobowiązanie. Jeśli decyzja banku będzie odmowna, wnioskodawca może spróbować zwiększyć swoją zdolność kredytową poprzez takie działania jak:

• wnioskowanie o przejęcie długu z innym współkredytobiorcą,
• poręczenie innej osoby,
• ustanowienie hipoteki na innej nieruchomości,
• zastaw na wybranych ruchomościach,
• wyrażenie zgody na dodatkowe zabezpieczenie kredytu w postaci ubezpieczenia lub prowizji.

Kiedy należy poinformować bank o rozwodzie?

Co do zasady orzeczenie rozwodu wydane przez sąd nie ma dla banku większego znaczenia, ponieważ po rozwodzie małżonkowie dalej w takim samym stopniu są zobowiązani do spłaty zadłużenia. Jednak w niektórych sytuacjach należy poinformować bank o rozwodzie. Przede wszystkim trzeba to zrobić, gdy małżonkowie nie mogą dojść do porozumienia w kwestii spłacania kolejnych rat, co może doprowadzić do powstania zaległości. Wówczas bank może zgodzić się na wakacje kredytowe, aby dać małżonkom czas na wypracowanie wspólnego stanowiska w tej sprawie.

Niektóre umowy kredytowe mogą zawierać adnotację, która mówi o tym, że w momencie rozwodu odpowiedzialność za spłatę zobowiązania spoczywa na jednym ze współmałżonków. W takiej sytuacji należy również niezwłocznie poinformować bank o rozwodzie.

Rozwód z orzeczeniem o winie a kredyt na mieszkanie

Orzeczenie o winie jednego z małżonków nie ma żadnego wpływu na zobowiązania względem banku. Będzie on dalej oczekiwał spłaty zadłużenia przez obojga małżonków. Sąd może pomóc jedynie w sytuacji, gdy partner był nie tylko winny rozwodu, ale także wydawał oszczędności przeznaczone na spłatę kredytu. Są to aspekty, które mogą w znaczącym stopniu wpłynąć na podział majątku.

Rozwód, kredyt hipoteczny i wspólne potomstwo

Podział kredytu hipotecznego jest trudniejszy, gdy małżonkowie wychowują dzieci. Wówczas wspólna nieruchomość najczęściej przypada osobie, która otrzymuje prawo do opieki nad nimi. W takiej sytuacji kredyt może być spłacany tylko przez jednego małżonka lub przez obojga małżonków w różnym stopniu.

Co zrobić, gdy były małżonek nie spłaca rat kredytu?

Jeśli były małżonek nie spłaca rat kredytu, można zastosować roszczenie regresowe. Na jego podstawie małżonek, który spłaca raty kredytu regularnie, może domagać się od byłego współmałżonka zwrotu pieniędzy, przeznaczonych na uregulowanie kredytu hipotecznego.

Niekiedy małżonkom trudno jest dojść do porozumienia w zakresie spłaty bieżących zobowiązań finansowych. Niezbędną pomoc prawną w tym zakresie uzyskasz w naszej kancelarii. Doświadczeni prawnicy szybko przeanalizują Twoją sytuację, podpowiedzą najkorzystniejsze rozwiązania oraz pomogą w dopełnieniu wszelkich formalności. Zapraszamy!